The following list presents situations in which the Instrumental Case is used.
When indicating the means by which something is done
When describing how an activity is performed, the noun indicating the means must be in the Instrumental Case.
Examples
Jadę pociągiem do Wrocławia.- I am traveling to Wrocław by train.
pociągiem - Instrumental Case
pociąg - Nominative Case
Artysta maluje farbami obraz.- The artist paints a picture with paint.
farbami - Instrumental Case
farby - Nominative Case
Gramy kartami w pokera.- We play poker with playing cards.
kartami - Instrumental Case
karty - Nominative Case
After the verb to be
The Instrumental Case is sometimes (but not always) required after the verb to be.
Examples
when describing someone's profession
Moja siostra jest nauczycielką.- My sister is a teacher.
nauczycielką - Instrumental Case
nauczycielka - Nominative Case
Ona jest piosenkarką.- She is a singer.
piosenkarką - Instrumental Case
piosenkarka - Nominative Case
Jesteśmy lekarzami.- We are doctors.
lekarzami - Instrumental Case
lekarze - Nominative Case
Oni byli moimi uczniami.- They were my pupils.
moimi uczniami - Instrumental Case
moi uczniowie - Nominative Case
when something represents a part of a larger group
Kwadrat jest prostokątem.- The square is a rectangle.
prostokątem - Instrumental Case
prostokąt - Nominative Case
Ta książka jest światowym bestsellerem.- This book is a worldwide bestseller.
światowym bestsellerem - Instrumental Case
światowy bestseller - Nominative Case
Drzewa są domem dla wielu zwierząt.- Trees are a home to many animals.
domem - Instrumental Case
dom - Nominative Case
Warning
The Instrumental Case is not used in the constructions This/That is ..., These/Those are ... or It is .... Instead, the Nominative Case must be used in such sentences:
To jest nauczyciel.- It is a teacher.
To są uczniowie.- These are pupils.
To jest książka.- This is a book.
nauczyciel, uczniowie, książka - Nominative Case
When describing body movements
When describing body movements, the noun indicating the moving body part is in the Instrumental Case.
Examples
Więzień uderzył pięścią w stół.- The prisoner hit the table with his fist.
pięścią - Instrumental Case
pięść - Nominative Case
Piłkarz kopnął nogą piłkę.- The player kicked the ball with his leg.
nogą - Instrumental Case
noga - Nominative Case
Podrapał się ręką po tyłku.- He scratched his backside with his hand.
ręką - Instrumental Case
ręka - Nominative Case
Nauczyciel pokiwał głową.- The teacher nodded with his head.
głową - Instrumental Case
głowa - Nominative Case
When indicating certain time periods
Examples
Wczesnym rankiem poszedłem na siłownię.- Early in the morning, I went to the gym.
wczesnym rankiem - Instrumental Case
wczesny ranek - Nominative Case
Nocą spadł śnieg.- It snowed at night.
nocą - Instrumental Case
noc - Nominative Case
Wieczorem poszliśmy do kina.- In the evening, we went to the cinema.
wieczorem - Instrumental Case
wieczór - Nominative Case
Latem mamy burze w Polsce.- In the summer, we have thunderstorms in Poland.
latem - Instrumental Case
lato - Nominative Case
Późną jesienią spadają liście z drzew.- In late autumn, leaves fall from trees.
późną jesienią - Instrumental Case
późna jesień - Nominative Case
After certain prepositions
Polish
English
między
between
nad
above / over
pod
below / under
przed
in front of / before
z (kimś, czymś)
with (somebody, something)
za
behind
Examples
Mój dom jest między domem moich znajomych i domem moich wrogów. - My house is between my friends' house and my enemies' house.
domem - Instrumental Case
dom - Nominative Case
Nad polem kukurydzy przeleciał statek UFO.- A UFO flew over the cornfield.
polem - Instrumental Case
pole - Nominative Case
Pod stołem śpi pies.- A dog is sleeping under the table.
stołem - Instrumental Case
stół - Nominative Case
Dzieci bawią się przed szkołą.- Children are playing in front of the school.
szkołą - Instrumental Case
szkoła - Nominative Case
Idę z chłopakiem na randkę.- I am going on a date with my boyfriend.
chłopakiem - Instrumental Case
chłopak - Nominative Case
Ktoś stoi za drzwiami.- Someone is standing behind the door.
drzwiami - Instrumental Case
drzwi - Nominative Case
After certain verbs
Polish
English
interesować się
be interested in
kierować
direct
zajmować się
be busy with
Examples
Interesuję się sztuką.- I am interested in art.
sztuką - Instrumental Case
sztuka - Nominative Case
Wielu chłopców interesuje się piłką nożną.- Many boys are interested in football.
piłką nożną - Instrumental Case
piłka nożna - Nominative Case
Kto kieruje samochodem?- Who drives the car?
samochodem - Instrumental Case
samochód - Nominative Case
Policjant kieruje ruchem.- The policeman directs traffic.
ruchem - Instrumental Case
ruch - Nominative Case
Każdy zajmuje się swoimi sprawami.- Everyone deals with their own affairs.
swoimi sprawami - Instrumental Case
swoje sprawy - Nominative Case
Kiedyś zajmowałem się ochroną środowiska.- I once worked in environmental protection.
ochroną - Instrumental Case
ochrona - Nominative Case
Resources:
Polish Grammar in a Nutshell by Oscar E. Swan
Hi, I'm Jarek
I'm building this website in my free time to help you master Polish 😎. It's a labor of love (and late nights), so your support really keeps me going! If you spot a mistake or have a suggestion, I'd love to hear from you.
You can support my website and my Youtube Channel by buying my grammar book on Amazon. In that book I have clearly explained, how to create different forms of noun depending on the case, number, and gender.
After reading this book you will be able to decline any noun in the Polish language. This book also contains exercises with answers, which will help you practice what you learn.
